Kết luận điều tra chuyên án Năm Cam (phần 15): Hành vi lợi dụng chức vụ của nhà báo Hoàng Linh

Năm 1992-2001, nguyên phóng viên báo Tuổi Trẻ Hoàng Linh đã chiếm đoạt hơn 260 triệu đồng bằng việc dọa sẽ viết bài đăng báo về những hoạt động cờ bạc của Trương Văn Cam; Liên Khui Thìn (giám đốc Epco) trong kinh doanh địa ốc; Trần Nghệ Dân trong quản lý nhà hàng karaoke...

A. Các vụ án do Trương Năm Cam và đồng bọn thực hiện

V. Các tội về chức vụ có liên quan đến hành vi phạm tội và chạy tội cho Trương Văn Cam

5. Vụ lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản của Hoàng Linh

5.1. Hành vi lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản của Trương Văn Cam 75 triệu đồng và 8 chỉ vàng

Hoàng Linh sinh 1962, nguyên là phóng viên báo Tuổi Trẻ. Trong quá trình làm phóng viên, lạm dụng quyền hạn nghề nghiệp của mình, Hoàng Linh đã có các hành vi chiếm đoạt tài sản của một số cá nhân, cụ thể như sau:

Hoàng Linh quen biết Trương Văn Cam từ năm 1989 thông qua sự giới thiệu của anh Huỳnh Bá Thành (nguyên Tổng biên tập báo Công An TP HCM). Năm 1992, khi Hoàng Linh về làm tại Ban chính trị xã hội báo Tuổi Trẻ thì mối quan hệ đó trở nên thân thiết (BL: V9 T1: 53).

Theo lời khai của Trương Văn Cam: Vào khoảng giữa năm 1993, do biết Trương Văn Cam tổ chức sòng bài nên Hoàng Linh đã nói với Trương Văn Cam về việc Trương Văn Cam có đơn tố giác tổ chức sòng bài gửi tới tòa soạn báo Tuổi Trẻ, nếu không muốn bị đăng báo thì phải đưa tiền để Hoàng Linh mời Ban biên tập đi nhậu. Thấy Hoàng Linh đe dọa như trên, sợ bị đăng báo về hành vi phạm pháp của mình, Trương Văn Cam đã đưa cho Hoàng Linh 5 triệu đồng và từ đó tới tháng 10/1994, Trương Văn Cam đưa thêm cho Hoàng Linh 13 triệu đồng gồm 5 lần tiền, lần 3 triệu lần 2 triệu. Như vậy, từ giữa năm 1993 đến tháng 10/1994, Trương Văn Cam đã cho Hoàng Linh tổng cộng 18 triệu đồng (BL: V9 T1: 54, 64-65, 74, 78, 83-84, 87, 89, 91).

Tháng 10/1994, khi Trương Văn Cam mở nhà hàng Cam tại 154-158 Nguyễn Tất Thành, quận 4, sau nhiều lần đến ăn nhậu Hoàng Linh lại nói với Trương Văn Cam: nhà hàng đông khách cẩn thận có tiêu cực, coi chừng bị báo đăng. Hiểu được ý của Hoàng Linh đe dọa đòi tiền nên từ tháng 10/1994 đến tháng 5/1995, mỗi tháng Trương Văn Cam cho Hoàng Linh 3 triệu đồng, tổng cộng 8 tháng là 24 triệu đồng (BL: V9 T1: 54, 64, 74, 78, 83-84, 87, 89, 91).

Tháng 6/1995, Trương Văn Cam bị bắt tập trung cải tạo, tháng 7/1997 được tha, Trương Văn Cam nối lại quan hệ với Hoàng Linh. Đến khoảng tháng 4/2000, khi Trương Văn Cam có cổ phần tại vũ trường Monaco, Hoàng Linh nói với Trương Văn Cam có đơn tố cáo Vũ trường Monaco có hiện tượng thuốc "lắc", mại dâm, có ý đe dọa bị đăng báo, biết Hoàng Linh lại muốn đòi tiền như trước đây, nên từ đó đến tháng 12/2000, mỗi tháng Trương Văn Cam phải cho Hoàng Linh 200 USD, tổng cộng 9 tháng là 1.800 USD. Từ năm 2001 đến khi bị bắt, Trương Văn Cam còn đưa Hoàng Linh 2 lần, mỗi lần 200 USD.

Như vậy năm 1993-2001, Hoàng Linh đã nhận của Trương Văn Cam 42 triệu đồng và 2.200 USD (tương đương 33 triệu đồng). Tổng cộng là 75 triệu đồng (BL: V9 T1: 74, 78, 83-84, 87, 89, 91).

Qua đấu tranh, Hoàng Linh đã khai nhận của Trương Văn Cam tổng cộng khoảng 70 triệu đồng gồm rất nhiều lần nên không nhớ cụ thể, trong đó thời điểm 1999-2000 cho nhiều lần, mỗi lần 200 USD. Ngoài số tiền trên, vào khoảng 1992 Hoàng Linh còn được Trương Văn Cam cho 8 chỉ vàng để trả tiền mua xe máy.

Việc đưa tiền và vàng cho Hoàng Linh được thực hiện tại nhà của Trương Văn Cam ở 107/38 Trương Định, 365 Võ Văn Tần quận 3 TP HCM, tại nhà hàng Quang Mỹ trên đường Trần Quang Khải, nhà hàng Ra Khơi, quận 1, và một số địa điểm khác (không nhớ cụ thể). Việc giao nhận tiền không có người thứ 3 chứng kiến.

5.2. Hành vi lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt 165 triệu đồng và 1 điện thoại di động của Liên Khui Thìn

Liên Khui Thìn (Giám đốc Công ty Epco) biết Hoàng Linh từ năm 1992 nhưng không quan hệ với nhau. Năm 1995, Hoàng Linh có tới Epco để gặp Liên Khui Thìn trao đổi về việc Hoàng Linh định viết một bài báo về tình hình kinh doanh địa ốc của Epco, có chiều hướng bất lợi cho công ty. Thấy vậy Liên Khui Thìn đề nghị Hoàng Linh cân nhắc khi viết bài để đảm bảo cho sự phát triển của công ty. Sau đó bài viết trên không được đăng báo (BL: V9 T1: 72-73, 93).

Liên Khui Thìn khai: Sau buổi làm việc trên do đã được nghe nói về bản chất của Hoàng Linh nên Liên Khui Thìn hiểu Hoàng Linh có ý định đe dọa, nếu không đối xử tốt đối với Hoàng Linh thì sẽ có nhiều bất lợi cho công ty. Vì vậy khoảng 2-3 ngày sau, Hoàng Linh có điện thoại đề nghị Thìn cho 1 điện thoại di động để tiện liên lạc giữa 2 bên. Thìn đã bảo anh Đinh Ngọc Tài (Phó phòng tổ chức Công ty Epco) mua 1 điện thoại di động hiệu Ericsson trị giá 15 triệu đồng đem đến tòa soạn báo Tuổi Trẻ tại Lý Chính Thắng quận 3 cho Hoàng Linh. Từ đó đến tháng 3/1997 (khi vụ án Epco xảy ra) Liên Khui Thìn đã cho Hoàng Linh tiền rất nhiều lần (không nhớ số lần cụ thể) trong đó có 3 lần nhân ngày sinh nhật, thôi nôi con, tân gia của gia đình Hoàng Linh. Thìn đã cho Hoàng Linh mỗi lần khoảng 20 triệu đồng. Tổng cộng trong 2 năm 1995-1997, Thìn cho Hoàng Linh khoảng 150 triệu đồng (BL: V9 T1: 66, 72-73, 93-97, 101-102). Ngoài số tiền cho Hoàng Linh, vào các dịp lễ tết, Thìn còn thông qua Hoàng Linh cho Ban biên tập báo Tuổi Trẻ nhiều lần tiền, mỗi lần khoảng 20 triệu đồng. Tất cả số tiền đưa Hoàng Linh đều do Đinh Ngọc Tài lấy từ quỹ của Công ty Epco, trực tiếp đưa cho Hoàng Linh. Theo Thìn khai số tiền đưa cho Linh được lấy từ số tiền tiếp khách, giao dịch trích từ phần lãi cổ phần của Liên Khui Thìn, gửi tại quỹ công ty. Còn số tiền chi cho Ban biên tập báo Tuổi Trẻ lấy từ quỹ chung của Công ty Epco. Do Epco đã giải thể, các chứng từ sổ sách đã bị thất lạc nên các chứng từ liên quan đến việc chi số tiền trên Cơ quan Cảnh sát điều tra không thu giữ được. Tuy vậy chị Nguyễn Thị Tuyết Mai (nguyên tổ trưởng tổ quỹ công ty) khai có nhiều lần Liên Khui Thìn cử anh Tài xuống lấy tiền dùng vào mục đích gì chị Mai không rõ, do việc lấy tiền gồm nhiều lần nên chị Mai không thể nhớ được số lượng mỗi lần là bao nhiêu (BL: V9 T1: 67, 76-77, 96-97, 99-105).

Đinh Ngọc Tài thừa nhận nhiều lần trực tiếp nhận tiền từ công ty và đưa cho Hoàng Linh như nội dung nêu trên nhưng do tiền đều được tổ quỹ gói sẵn nên Tài không thể biết được số tiền đã đưa cho Hoàng Linh là bao nhiêu (BL: V9 T1: 101-102).

Hoàng Linh khai nhận: Sau buổi làm việc với Liên Khui Thìn tại Công ty Epco cho tới khi Thìn bị bắt (đầu năm 1997), Hoàng Linh đã được Liên Khui Thìn cho 1 điện thoại di động Ericsson và nhiều lần cho tiền, do thời gian đã lâu nên Hoàng Linh không nhớ được cụ thể bao nhiêu lần nhưng tổng số tiền Hoàng Linh nhận khoảng 105 triệu đồng. Ngoài số tiền trên, từ năm 1995 đến 1997, Hoàng Linh còn nhận 4 lần tiền, mỗi lần 15 triệu đồng, tổng cộng là 60 triệu đồng do Liên Khui Thìn gửi cho ông Huỳnh Sơn Phước (Phó tổng biên tập báo Tuổi trẻ), ông Hoàng Quý (nguyên chánh văn phòng báo Tuổi trẻ), ông Huy Đức (nguyên phóng viên báo Tuổi trẻ), mỗi người 20 triệu đồng. Tuy nhiên những người trên đều không thừa nhận lời khai của Hoàng Linh (BL: V9 T1: 76-77, 119-123, 146-147).
5.3. Hành vi lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt 8 triệu đồng của anh Trần Nghệ Dân

Vào tháng 12/2001 sau khi Trương Văn Cam bị bắt, Hoàng Linh đã gặp anh Trần Nghệ Dân đồng chủ nhân nhà hàng karaoke 67 Sương Nguyệt Ánh, quận 1 yêu cầu anh Dân nếu có liên quan gì tới Trương Văn Cam thì đưa tiền để Hoàng Linh nhờ người giúp che giấu. Do Trương Văn Cam cũng thường hay đến chơi nhà hàng của anh Dân, vì vậy sợ mất uy tín ảnh hưởng đến kinh doanh, anh Dân đã phải đưa cho Hoàng Linh 3 lần tiền tổng cộng 8 triệu đồng. Hoàng Linh cũng thừa nhận đã lấy của anh Dân số tiền trên (BL: V9 T1: 79, 127).

Trong tất cả các lần nhận tiền của những người nêu trên, mặc dù Hoàng Linh không thừa nhận có mục đích uy hiếp, đe dọa họ để chiếm đoạt tiền. Nhưng căn cứ vào lời khai của những người bị hại cũng như diễn biến của sự việc thấy có đủ cơ sở kết luận từ năm 1992 đến năm 2001, lợi dụng quyền hạn của nhà báo (quy định tại luật Báo chí), thông qua các cơ quan Nhà nước, tổ chức để thu thập các thông tin có dấu hiệu tiêu cực vi phạm pháp luật hoặc các thông tin bất lợi cho các hoạt động kinh doanh của Trương Văn Cam, Liên Khui Thìn, Trần Nghệ Dân. Qua đó, bằng thủ đoạn dùng lời nói mang tính chất uy hiếp đe dọa, gợi ý sẽ viết bài, đăng báo về những hoạt động của Trương Văn Cam trong kinh doanh cờ bạc, nhà hàng, của Liên Khui Thìn trong kinh doanh địa ốc, của Trần Nghệ Dân trong kinh doanh nhà hàng karaoke để gây bất lợi cho họ, Hoàng Linh đã buộc những người trên chi tiền cho mình, qua đó đã chiếm đoạt của Trương Văn Cam 75 triệu đồng và 8 chỉ vàng, của Liên Khui Thìn 165 triệu đồng và 1 điện thoại di động trị giá 15 triệu đồng và của Trần Nghệ Dân 8 triệu đồng.

Hành vi trên của Hoàng Linh đã phạm vào tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản được quy định tại khoản 3, điều 280 BLHS năm 1999.

5.4. Hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ

Ngoài hành vi lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, Hoàng Linh còn có hành vi lợi dụng nghề nghiệp báo chí để trục lợi, cụ thể như:

- Vào tháng 3/1997, sau khi viết bài báo về các hoạt động tiêu cực tại tiệm hớt tóc Gia Linh số 27 Hàm Nghi và tiệm hớt tóc Tâm đường Ngô Đức Kế, quận 1, Hoàng Linh đã được chị Đoàn Thị Minh Hương (tức Tâm) chủ 2 tiệm hớt tóc trên gặp làm quen, và đã cho Hoàng Linh 5-6 lần tiền tổng cộng là 15 triệu đồng (BL: V9 T1: 75-76, 80-81, 111).

- Vào khoảng năm 1998, Hoàng Linh đã viết 1 bài báo về việc nhập khẩu hàng hóa có lợi cho Công ty XNK nông sản, tiểu thủ công nghiệp Vũng Tàu (SINHANCO). Từ đó Hoàng Linh đã được chị Huỳnh Liên Thuận (Phó giám đốc công ty) cho 1 đồng hồ Rado trị giá 2,8 triệu đồng và nhiều lần cho tiền, mỗi lần từ 1 đến 2 triệu đồng tổng cộng khoảng 12 triệu đồng (BL: V9 T1: 75, 80, 112-113, 124).

- Từ năm 1993 đến 1996, Hoàng Linh đã nhiều lần được Phạm Huy Phước (Giám đốc Công ty Tamexco) cho tổng cộng 15 triệu đồng, Võ Quang Luyến (Phó giám đốc) cho tổng cộng 20 triệu đồng, Huỳnh Thanh Vân (Phó giám đốc) cho 5 triệu đồng và 100 USD (BL: V9 T1: 68-69, 76, 80-81).

- Từ năm 1997 đến 1998, Hoàng Linh đã được Phạm Ngọc Lâm (Giám đốc Công ty Thái Bình Dương) cho 4 lần tiền, tổng cộng 11 triệu đồng (BL: V9 T1: 60, 75, 81).

- Từ năm 1996 đến năm 2000, Hoàng Linh đã được Phan Trứ Phiêu (chủ nhà hàng 236 Lê Hồng Phong, quận 5) cho 13 lần tiền, mỗi lần 2 triệu đồng, tổng cộng 26 triệu đồng (BL: V9 T1: 79, 125-126).

Như vậy từ năm 1993 đến 2000, Hoàng Linh đã nhận của những người nêu trên tổng cộng 105 triệu đồng và 1 đồng hồ Rado. Khi được cho số tiền này, mặc dù không có hành vi uy hiếp, đe dọa, nhưng Hoàng Linh cũng hiểu rằng những người trên đều vì danh nghĩa nhà báo của Hoàng Linh mà cho tiền để gây cảm tình, tạo điều kiện thuận lợi cho họ khi Hoàng Linh thực hiện công vụ nhà báo của mình. Tuy nhận thức như vậy, nhưng vì tư lợi Hoàng Linh vẫn nhận tiền của họ. Hành vi trên của Hoàng Linh đã phạm vào khoản 2 của tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, tội danh được quy định tại điều 281 BLHS.

Trong thời gian gần đây, có một số ít nhà báo trong khi thực hiện nhiệm vụ được nhà nước giao phó, đã lợi dụng quyền hạn của mình có những hoạt động sai trái mang tính tiêu cực như viết bài sai sự thật, gây sức ép hạch sách, nhũng nhiễu các đơn vị, cá nhân vì mục đích tư lợi… Các hành vi tiêu cực của các nhà báo trên đã gây tác động xấu trong công luận, ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với các cơ quan tuyên truyền của Đảng, Nhà nước. Những hành vi tiêu cực này là chỗ dựa để bọn tội phạm có tổ chức lợi dụng trong các hoạt động phạm tội của chúng.

Vì vậy hành vi phạm tội của Hoàng Linh cần phải được trừng trị nghiêm khắc để giáo dục, răn đe cho những kẻ khác.

Đối với những người đã chi tiền cho Hoàng Linh, mặc dù là người bị hại nhưng khi đưa tiền cho Hoàng Linh thì các cá nhân này đều có mục đích lợi dụng quyền hạn nhà báo và uy tín của Hoàng Linh để phục vụ cho những lợi ích cá nhân, trong đó có những hoạt động tiêu cực của mình. Vì vậy số tiền mà Hoàng Linh đã chiếm đoạt không thể trả lại cho những người bị hại mà cần phải tịch thu, sung công quỹ Nhà nước